داستان عقاب و کلاغ

داستان زیر سروده ایست از منوچهر آتشی که بازگو کننده داستان عقابیست که به روزهای پایانی عمر خود نزدیک شده است .

گشت  غمناک  �   دل و جان عقاب                       چو  از  ا و  دور  شد   ایام   شباب

دید   کش   دور   به   انجام    رسید                       آفتا بش    به    لب    با م     رسید

با ید    از   هستی    دل    بر گیر د                       ر ه   سو ی   کشور   دیگر   گیرد

عقاب تصمیم میگرد تا بدنبال راهی بگردد تا از مرگ بگریزد

خواست   تا   چاره    نا  چار    کند                       دارویی   جوید   و   در  کار   کند

صبح  گاهی   ز   پی    چاره    کار                       گشت  بر   باد   سبک   سیر سوار

گله  کاهنگ  چرا   داشت  به   دشت                       نا گه  از وحشت   پر ولوله  گشت

وا ن شبان �  بیم زده �  دل  نگران                       شد   پی    بره     نو زا د    د وان

کبک   د ر  دامن   خا ری   آویخت                       مار  پیچید  و  به  سوراخ  گریخت

آهو  ا یستاد  و  نگه   کرد  و  رمید                       دشت    را   خط    غباری   بکشید

لیک   صیاد   سر   د یگر   د اشت                        صید  را  فارغ   و  آزا د   گذاشت

چاره   مرگ   نه   کاریست    حقیر                       زنده  را  دل  نشود  از  جان  سیر

سید  هر  روز  به  چنگ  آید   زود                        مگر  آ ن  روز  که    صیاد   نبود

در همان دشت کلاغی هست که سالیان درازیست زندگی میکند . عقاب تصمیم میگیرد راز این طول عمر را از او بپرسد.

آشیان  داشت   در  آن  دامن   دشت                        زاغکی  زشت و بد اندام  و  پلشت

سنگ ها  از  کف   طفلان    خورده                       جان  ز  صد   گونه   بلا  در برده

سال ها   زیسته    افزون   ز  شما ر                       شکم   آ کنده   ز  گند   و   مردار

بر   سر   شاخ    ورا    دید   عقاب                       ز آسمان سوی زمین شد  به  شتاب

مشکلی    د ا رم    ا گر     بگشا یی                       بکنم  هر چه  تو  می فرما یی ! ))

گفت : ((  ما  بنده    د رگاه   تو ا یم                       تا   که  هستیم   هوا خواه   تو ا یم

بنده  آماده  �  بگو !  فرمان  چیست؟                      جان براه تو سپارم �  جان چیست؟

د ل  چو  در خد مت  تو  شا د   کنم                       ننگم  آید  که  ز جان  یا د  کنم . ))

کلاغ این سخنان را برزبان آورده ولی در دل با خود سخنی دیگر می پرورد .

این همه  گفت �  ولی  با دل  خویش                      گفتگویی   د گــر  آورد   به   پیـش

کـاین  ستمکـار قــوی  پنجـه  کـنــون                      از نیــاز است  چنین  زار  و زبـون

لیک   نا گه   چــو  غضبناک   شود                       زو  حساب  من  و جان  پاک  شود

د وستی   را   چــو   نباشـد   بنیـا د                       حـزم  را -  بایـد  از  د ست   نــداد

در دل  خویش  چو این  رای  گزیـد                       پـر زد  و دور تـرک  جای  گـزیـد.

عقاب درباره عمر کوتاه خود و عمر دراز کلاغ میگوید و راز آنرا می پرسد.

زار و افسـرده   چنین  گفـت  عقـاب                       کـه  مــرا  عمــر حبابیست  بــر آب

راست است این که مرا تیز پر است                       لیک   پرواز  زمان   تیـز تـر  است

من  گذشتم  به  شتاب از در و دشت                       به   شتـاب  ایـام  از  مـن  بگـذشت

گـر چـه  از عمـر دل  سیری  نیست                       مـرگ  می آیـد  و  تدبیـری   نیست

من و این شهپر و این شوکت و جاه                       عمرم  از  چیست  بدین  حد  کوتاه ؟

تو  بد ین   قا مت   و  بـال   ناسـاز                       بـه  چه  فـن  یافته ای  عمـر  دراز؟

پــدرم   از   پــدر   خویـش   شنیـد                       که   یکی   زاغ   سیـه   روی   پلیـد

با  دو  صد  حیله  به  هنگام  شکار                      صد  ره  از  چنگش  کردست  فـرار

پـدرم   نیـز  به   تـو  دست   نیافت                       تا   بـه   منزلگـه    جاویـد    شتافت

لیک    هنگــام    د م    بـاز پسیـن                       چون  تو  بر  شاخ  شدی  جایگــزین

از  سر  حسـرت   با  مـن  فرمود :                       ((کاین همان زاغ پلیدست که بود.))

عمـر من  نیـز به  یغمـا  رفته  ست                       یک گل از صد  گل تو نشکفته است

چیست  سرمایـه   ایـن  عمـر  دراز                       رازی اینجاست �  تو بگشا این راز

کلاغ از عقاب قول میگیرد که هر چه او می گوید بپذیردوشیوه زندگی عقاب را نکوهش میکند.

زاغ گفت : (( ار تو در این تدبیری                       عهـد   کـن   تـا   سخنـم    بپـذ یـری

عمرتان گـر که پذیـرد کـم و کاسـت                       دگـری را چه  گنـه ؟ این  ز شماست

ز  آسمـان   هیـچ   نیـاییـد   فـــرود                       آخر از این  همه  پـرواز  چه  سود؟

زاغ میگوید که برای داشتن عمر دراز باید پرواز در اوج را رها کرده و دیگر اینکه مردار خواری کند .

پدر من  کـه  پس  از   سیصد و اند                       کـان انـدرز   بــد  و  دانـش  و  پنــد

بارها   گفت   که   بر  چرخ   اثیـر                      بادهـا   راسـت    فــــراوان    تاثیــر

باد ها   کـز  ز  بـر   خاک   وزنـد                       تـن  و  جـان  را   نـرساننـد   گـزنـد

هـر  چه  از  خاک   شوی   بالا تر                       باد  را  بیش  زیـان  است  و  ضرر

تا   بـدان جا   که  بـر اوج  افــلاک                       آیت   مــرگ   بـود   پیک   هــلاک

ما   از  آن   سال   بـسی   یافته ایم                        کــز    بلنــدی    رخ   بر تافتــه ایم

زاغ  را  میـل  کنـد  دل  بـه  نشیب                       عمـر بسیارش  از آن  گشته  نصیب

دیگر �  این  خاصیت مـردار است                       عمـر مـردار  خـوران  بسیـار  است

گنـد  و  مردار  بهین  درمان  است                        چـاره  رنـج  تـو  زان   آسـان است

خیز و زین  بیش  ره  چـرخ مپوی!                       طعمه  خویش  بـر  افــلاک  مجوی!

کلاغ راه های پیدا کردن گند و مردار را به عقاب می اموزد و اورا به گندزاری می برد.

ناودان   جایگهی   سخت   نکـوست                       به  از آن کنج  حیاط  و لب  جوست

من   کـه   بـس   نکته   نیـکو  دانم                       راه  هـر  بـرزن  و  هـر  کـو  دانــم

خانـه ای  در  پــس   باغــی   دارم                       ونـدر  آن   گـوشـه   سـراغی   دارم

خـوان   گستـرده   الــوانی   هســت                       خوردنیهـای    فـراوانـی    هسـت))

آنچه  زآن  زاغ  چنیـن  داد  سـراغ                       گنـدزاری   بـود   انـدر   پـس   بـاغ

بـوی  بـد  رفته  از آن  تـا  ره  دور                      معــدن   پشــه  �    مقـــام   زنبــور

نفرتش   گشته   بلای  دل  و  جـان                       سوزش  و  کـوری  دو  دیده  از  آن

آن دو � همراه �  رسیدند  از  راه                       زاغ  بر  سفـره   خـود   کــرد   نگاه

گفت:(( خوانی که چنین الوان است                       لایـق   حضـرت  آن   مهمـان   است

می کنم   شکـر  که   درویش   نیم                       خجل  از  ماحضر  خویش   نیـم . ))

گفت و بنشست و بخورد از آن گنـد                       تـا   بیامـوزد  از او  مهمـان  -   پنـد

عقاب به خواری که در آن گرفتار گردیده می نگرد و آنرا با زندگی سراسر پر از افتخار خویش مقایسه می کند .

عمر در اوج  فلـک  بـرده  به  سـر                       دم   زده   در  نفـــس   بــاد   سحـر

ابر را  دیده  به   زیـر  پـر  خویش                       حیـوان   را  همـه   فرمانـبر  خویش

بارها    آمـده    شـادان    ز   سفـر                       به  رهـش بسته   فلک   طاق   ظفر

سینه    کبک   و   نــذور  و   تیهو                       تـازه   و   گــرم   شـده   طعمه   او

اینک  افتاده  بر این  لاشـه  و  گنـد                       بایـد    از   زاغ     بیامـوزد     پنـد

بوی  گندش  دل  و جـان  تافته  بود                       حـال    بیماری    دق    یافته    بود

دلش  از  نفرت  و  بیزاری   ریـش                       گیج شد �  بست  دمی  دیده  خویش

یادش  آمـد  که  بر  آن  اوج  سپهـر                      هست  پیروزی  و  زیبایـی   و  مهر

فـــر و آزادی  و فتـح  و ظفـر است                       نفــس    خــرم   بــاد   سحــر  است

دیده  بگشود و به  هـر سو نگریست                       دید   گردش  اثـری   زین ها  نیست

 آنچه  بود از همه  سو  خاری  بود                       وحشت  و  نفـرت  و  بیـزاری  بـود

بال  بر هم  زد  و بـر جست  از جا                       گفت : ((  کـای  یـار  ببخشای  مـرا

سال ها  باش  و  بدین  عیش   بناز                       تو  و  مـردار  و  تو  و  عمر  دراز

مـن  نیم   در خـور   ایـن   مهمانی                       گنـد  و   مـردار   تـو   را   ارزانـی

گــر  بـر  اوج   فلکم   بایـد   مــرد                      عمر  در  گنـد  بسر  نتوان  برد . ))

عقاب تصمیم خود را می گیرد .

شهپـر  شــاه   هـوا   اوج   گرفــت                       زاغ  را  دید �  بر او  مانده  شگفت

سوی   بالا   شد   و   بالا تر   شـد                       راسـت  بـا  مهـر  فلک  همسـر  شـد

لحظه ای  چند  بر این  چرخ  کبود                       نقطه ای  بـود  و  دگــر  هیــچ  نبود

(( روحش شاد و یادش گرامی باد ))